Υπάρχουν πολλές απόψεις για το τι είναι φυσιολογικό και υγιές στον ερωτικό τομέα στους κόλπους της ψυχολογίας. Στο παρόν κείμενο ας δεχθούμε ότι σε μια υγιή ερωτική σχέση υπάρχουν δυο άνθρωποι, κοινή συναίνεση και ανταλλαγή ευχαρίστησης σε πνευματικό και σωματικό επίπεδο. Κάθε σχέση έχει τις δυσκολίες της. Στην περίπτωση που το ένα μέλος έχει Σκλήρυνση κατά Πλάκας, μπορεί να υπάρξουν σωματικά, αντιληπτικά ή ψυχολογικά συμπτώματα, καθώς είναι μια απρόβλεπτη, χρόνια πάθηση. Συνεπώς, οι διαπροσωπικές σχέσεις του ζευγαριού μπορεί να κλονιστούν ανεπανόρθωτα μετά την εκδήλωσή της ή να τονωθούν. Αλλαγές συνοδεύουν και την σεξουαλική ζωή του ζευγαριού, οι οποίες μπορεί να σημαδέψουν λιγότερο ή περισσότερο αρνητικά ή θετικά όλη τους τη ζωή, ανάλογα με την ηλικία τους και όλη την ποιότητα της σχέσης που είχαν κατά τα προηγούμενα χρόνια.
Η σεξουαλικότητα προφανώς σημαίνει διαφορετικά πράγματα σε διαφορετικούς ανθρώπους. Μπορεί να περιλαμβάνει την αγάπη, τον πνευματικό ή σωματικό ερεθισμό, την επιθυμία ή έναν τρόπο να αποφευχθεί η μοναξιά. Συνήθως είναι κάτι θετικό, αλλά μπορεί να προκα- λέσει και αρκετό άγχος. Σε κάθε περίπτωση, είναι μια σημαντική πτυχή της ζωής των ανθρώπων. Ακόμη και αν ένα άτομο δεν βιώνει την σωματική πλευρά του σεξ συχνά, αυτός ή αυτή το σκέφτεται και έχει σεξουαλικές φαντασιώσεις. Είναι ένα πολύ φυσιολογικό κομμάτι της καθημερινής ζωής.
Οι άνθρωποι με αναπηρία, έχουν τις ίδιες σεξουαλικές ορμές με τους ανθρώπους χωρίς αναπηρία. Και υπάρχουν πολλές πιθανότητες να έχουν μια πλούσια και ικανοποιητική σεξουαλική ζωή, ακόμα και μετά την εκδήλωση της Σκλήρυνσης κατά Πλάκας. Συνήθως η διάγνωση της νόσου γίνεται συνήθως ανάμεσα στις ηλικίες των 20 και 35 ετών, μια ιδιαίτερα σεξουαλικά φορτισμένη περίοδο της ζωής. Σ’ αυτή την περίπτωση, μία από τις πρώτες ανησυχίες είναι αν μπορεί κανείς να έχει σεξουαλική ζωή ξανά. Τα περισσότερα ζευγάρια βρίσκουν τρόπους να προσαρμοστούν στη νέα κατάσταση.
Πόσο σημαντικό είναι το σεξ? Οι περισσότεροι άνθρωποι νιώθουν ότι το σεξ είναι επιθυμητό. Αν και υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τρόποι να έχει κανείς σεξ, οι περισσότεροι άντρες εκφράζουν ότι η διείσδυση και η συνουσία είναι πολύ σημαντικές. Αν για σωματικούς ή ψυχολογικούς λόγους υπάρχει στυ- τική δυσλειτουργία ή απώλεια της σεξουαλικής επιθυμίας, αντίστοιχα, θα πρέπει να υπάρξει η απαραίτητη ενημέρωση από τους ειδικούς. Το επιθυμητό είναι να επιστρέψουν τα ζευγάρια σε μια όσο γίνεται πιο φυσιολογική σεξουαλική ζωή.
Όσον αφορά το ψυχολογικό κομμάτι, θα παρατεθούν οι κυριότεροι παράγοντες απώλειας της ερωτικής διάθεσης καθώς και μία μόνο πρόταση. Προστατέψτε τον σύντροφό σας από το να γίνει ο φροντιστής σας. Στις περισσότερες περιπτώσεις η ερωτική σχέση λειτουργεί καλύτερα αν ο σύντροφος δεν έχει την πρωταρχική ευθύνη της προσωπικής σας υγιεινής, π.χ. το πλύσιμο ή την εκπαίδευση τουαλέτας.
Για να λειτουργήσει σωστά η σεξουαλική ζωή ενός ανθρώπου, χρειάζεται αυτός, σαν οντότητα να αισθάνεται καλά. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει να αισθάνεται καλά και σωματικά και ψυχικά. Τα αυξημένα επίπεδα άγχους δυσχεραίνουν την ερωτική διαδικασία. Εξωτερικοί στρεσσογόνοι παράγοντες είναι ,π.χ. δυσλειτουργική σχέση με τον σύντροφό του ή δυσχερής οικονομική κατάσταση. Εσωτερικό στρες μπορεί να βιώνει λόγω δυσκολιών στον τομέα της υγείας, χαμηλής αυτοπεποίθησης ή της αίσθησης ότι δεν είναι ποθητός. Η ερωτική ζωή μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά από το στρες που δημιουργούν οι παραπάνω παράγοντες. Ένας πολύ συνηθισμένος λόγος για τον οποίο η σεξουαλική ζωή δεν λειτουργεί τόσο καλά είναι αναμφισβήτητα η μη επαρκώς ανεπτυγμένη ικανότητά των ανθρώπων να επικοινωνούμε. Να μεταφέρουμε τα συναι- σθήματά μας, να περιγράφουμε με λέξεις ότι αισθανόμαστε και σε σωματικό και σε ψυχολογικό επίπεδο. Ιδιαίτερα όταν υπάρχουν δυσκολίες στην προσαρμογή στις νέες συνθήκες ζωής, λόγω της πάθησης.
Η απώλεια της ερωτικής επιθυμίας μπορεί να είναι σύμπτωμα κάποιας μορφής κατάθλιψης, ιδιαίτερα αν συνοδεύεται από απώλεια της όρεξης και διαταραχές στον ύπνο. Επειδή το σώμα ενός ανθρώπου δεν είναι απόλυτα υγιές, δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να πείσει τον εαυτό του ότι και η ερωτική του ζωή δεν θα είναι. Άλλωστε και ποιος είναι απόλυτα υγιής σωματικά ή ψυχικά… Απλά μερικές φορές η πάθηση του κάθε ανθρώπου δεν φαίνεται με την πρώτη ματιά, όπως συχνά συμβαίνει με την σωματική αναπηρία. Αν αφήσει’τον κόσμο’να αποφασίσει ποιον μπορεί να αγαπάει και ποιον όχι, με ποιον μπορεί να δίνει και να παίρνει ευχαρίστηση με κοινή συναίνεση, τότε πιθανότατα να μην είναι ευτυχισμένος, γιατί απλά δεν θα ικανοποιεί τις δικές του, απόλυτα προσωπικές ανάγκες. Ο ερωτικός τομέας συχνά είναι ταμπού ή ‘ξεχνιέται’, αφήνεται στην άκρη για μια άλλη στιγμή. Τα προσωπικά ‘θέλω’ παραμερίζονται μέχρι να πετύχειτην κοινωνικά αποδεκτή σωματική, ψυχολογική ή και οικονομική αποκατάσταση. Όμως αν κάποιος έχει βρει τον άνθρωπό του είναι κρίμα να τον διώχνει με την συμπεριφορά του π.χ. για ‘να μην υποφέρει’, γιατί ‘υπάρχει ντροπή για την καινούρια εικόνα σώμα- τος’ ή γιατί πιθανότατα να νιώθει ότι δεν μπορεί να του ‘προσφέρει ότι του αξίζει’. Αν ο σύντροφός του αποφασίσει να είναι μαζί του, είναι δίκιά του ευθύνη η επιλογή του. Αν κάποιος δεν έχει βρει τον κατάλληλο για αυτόν ερωτικό σύντροφό προτείνω ψυχραιμία στην επιλογή του. Αυτό που του συνέβη δεν είναι δικό του λάθος, για να συμβιβαστεί, ούτε προκαλεί τον θάνατο για να βιαστεί σε μη ικανοποιητικές επιλογές. Μπορεί η νόσος να είναι ένας ομολογουμένως σκληρός τρόπος να αντιληφθεί ποιος πραγματικά αξίζει να είναι φίλος, εραστής ή σύντροφός του.
Ας προσπαθήσουμε να αγαπήσουμε τον εαυτό μας γι αυτό που είναι και να δώσουμε και στον σύντροφό μας την ευκαιρία να συνεχίσει να μας ερωτεύεται.
Ας θυμηθούμε τα λόγια προσφάτως αποθανόντος, κ. Steve Jobs, ιδρυτή της Apple, στην τελευταία του ομιλία, όταν διαγνώστηκε με καρκίνο του παγκρέατος. Ό χρόνος σας είναι περιορισμένος. Γι’αυτό μην τον σπαταλάτε ζώντας τη ζωή κάποιου άλλου. Μην πέσετε στη παγίδα του δόγματος, που σημαίνει το να ζείτε με τα αποτελέσματα του τρόπου σκέψης κάποιου άλλου. Μην αφή- σετε τον θόρυβο των γνωμών των άλλων ανθρώπων να πνίξει την δίκιά σας εσωτερική φωνή. Και το πιο σημαντικό. Έχετε το κουράγιο να ακούσετε την δική σας καρδιά και το δικό σας ένστικτο. Αυτά ξέρουν με κάποιο τρόπο τι πραγματικά πρέπει να γίνετε. Όλα τα άλλα είναι δευτερεύοντα. (Steve Jobs, 2005)
Πανίδου Μινώα-Καλλιόπη